Có nhiều món ăn rất ngon nhưng không thích hợp với người lớn tuổi.
Đề cập tới vấn đề dinh dưỡng ở tuổi già, giáo sư Nguyễn Thiện Thành có viết “Người có tuổi như đèn treo trước gió, cơ thể ngày một yếu dần hơn. Tính tình, khẩu vị cũng bỗng nhiên thay đổi. Chính vì thế, người cao tuổi cũng cần một chế độ dinh dưỡng đặc biệt để hạn chế tối đa, phòng ngừa những bệnh thường dễ xâm nhập”.
Trong khi đó, theo viện Lão khoa Hoa Kỳ, trong lãnh vực khoa học người già, có một bộ – ba (triad) không thể tách rời và là những bộ phận của một tổng thể. Đó là dinh dưỡng – sức khoẻ – hoá già (nutrition – health – aging).
Như vậy thì dinh dưỡng người già có vai trò quan trọng trong phẩm chất đời sống người cao tuổi.
Tới tuổi già, có nhiều thay đổi sinh lý tự nhiên như tiêu hoá khó khăn, khẩu vị giảm, ít lao động chân tay, nhu cầu năng lượng bớt đi… khiến cho sở thích và nhu cầu dinh dưỡng cũng phải thay đổi theo. Các thay đổi này ảnh hưởng tới tiến trình chuyển hoá thực phẩm cũng như loại thực phẩm tiêu thụ. Do đó, các cụ cũng nên để ý tới những món ăn thích hợp trong bữa cơm của mình.
Nói chung thì người già có thể giảm phần nào về số lượng thực phẩm trong bữa ăn, nhưng chất lượng món ăn vẫn phải tương tự như khi còn trẻ. Món ăn cần cô đọng, có đầy đủ các chất dinh dưỡng chính yếu là tinh bột, đạm, béo và các vitamin, khoáng chất, nước.
Vài điều cần lưu ý
Người cao tuổi không nên giới hạn dinh dưỡng, trừ khi tuyệt đối cần. Nếu tiêu hoá được thì cứ ăn đúng phần ăn đã sắp đặt.
Thực phẩm không quá cứng, dính, dai khiến cho các bác khó nhai và nuốt.
Thay đổi độ đậm đặc thực phẩm như bằm, cắt nhỏ để dễ nhai nuốt.
Khích lệ vận động cơ thể đều đặn như đi bộ, làm việc nhà, quét sân. Để giúp chuyển hoá thực phẩm và giảm táo bón.
Nếu mau no, ăn bữa chính vào buổi trưa.
Khích lệ ăn chung với người khác, như vậy sẽ vui vẻ ăn nhiều và ngon miệng hơn.
Không lạm dụng thuốc nhuận tràng, rượu.
Hậu quả của suy dinh dưỡng
Suy dinh dưỡng đưa tới thương tổn thể chất và tâm thần như:
• Dễ mắc các chứng bệnh truyền nhiễm vì hệ miễn dịch suy yếu;
• Tăng rối loạn với các bệnh chuyển hoá thực phẩm;
• Giảm khả năng hoạt động trí óc cũng như chân tay;
• Tăng nguy cơ tử vong vì suy nhược tổng quát, dễ đau ốm.
Món ăn nên dùng
• Các loại ngũ cốc toàn vẹn, phong phú hoá và tăng cường như gạo còn cám.
• Rau có màu sáng chói như càrốt, broccoli.
• Trái cây màu sậm như dưa, trái mâm xôi (berries).
• Chế phẩm từ sữa có ít chất béo như sữa chua, sữa không đường.
• Đậu khô, các loại hạt, cá, gà vịt, thịt nạc, trứng.
• Dầu thực vật lỏng, chất béo ít bão hoà.
• Uống nhiều nước.
Người già cần bổ sung
• B6 và axit folic rất thường thiếu ở người cao tuổi.
• Người tuổi cao thường hay bị thiếu nước vì cảm giác khát nước giảm, nên phải uống đầy đủ.
• Cần tiêu thụ đầy đủ chất đạm: nam 63g, nữ 50g/ngày. Ít hơn trong suy gan, thận hoặc ít nhu cầu. Tăng thêm trong ung thư, loét da tư thế nằm.
• Về tinh bột, mỗi bữa hai/ba bát cơm là đủ.
• Khi nếm ngửi giảm, cần thêm kẽm, folate, A, B12, gia vị.
• Bổ sung C, D, axit folic, sắt vì thường thiếu trong phần ăn.
Dinh dưỡng thường không cung cấp đủ C cho nhiều người cao tuổi. Tác dụng chống oxy hoá của C có thể trì hoãn nhiều bệnh liên quan tới sự hoá già... Có nhiều trong chanh, cam, dâu, cà chua, súplơ xanh. Rất ít trong cá thịt.
BS Nguyễn Ý Đức
Một khẩu phần đề nghị
• Buổi sáng: điểm tâm với ngũ cốc + sữa + một trái cây như táo, chuối; một tuần lễ ăn trứng tráng một lần với bánh mì; ăn xôi nấu với đậu phộng + ruốc hoặc muối vừng; bánh cuốn chả hoặc tô phở nhỏ.
• Cơm trưa: một khay thức ăn với một khoanh cá hoặc miếng thịt, hoặc chục con tôm + rau luộc + chút nước mắm + bát canh. Nên luộc, hấp, nướng, kho thịt cá hơn là chiên rán.
• Tối ăn nhẹ nhiều rau, đậu phụ và lưng chén cơm + ly sữa.
• Ăn cá hai tuần một lần
• Thịt cá to bằng lòng bàn tay là đủ.
• Nước uống: trà hoặc nước lạnh, giới hạn nước có hơi.
• Tráng miệng: nửa quả cam, quả chuối, lâu lâu sữa chua hoặc vài thìa kem.
(Theo BS Nguyễn Ý Đức // SGTT Online)
Trong khi đó, theo viện Lão khoa Hoa Kỳ, trong lãnh vực khoa học người già, có một bộ – ba (triad) không thể tách rời và là những bộ phận của một tổng thể. Đó là dinh dưỡng – sức khoẻ – hoá già (nutrition – health – aging).
Như vậy thì dinh dưỡng người già có vai trò quan trọng trong phẩm chất đời sống người cao tuổi.
Tới tuổi già, có nhiều thay đổi sinh lý tự nhiên như tiêu hoá khó khăn, khẩu vị giảm, ít lao động chân tay, nhu cầu năng lượng bớt đi… khiến cho sở thích và nhu cầu dinh dưỡng cũng phải thay đổi theo. Các thay đổi này ảnh hưởng tới tiến trình chuyển hoá thực phẩm cũng như loại thực phẩm tiêu thụ. Do đó, các cụ cũng nên để ý tới những món ăn thích hợp trong bữa cơm của mình.
Nói chung thì người già có thể giảm phần nào về số lượng thực phẩm trong bữa ăn, nhưng chất lượng món ăn vẫn phải tương tự như khi còn trẻ. Món ăn cần cô đọng, có đầy đủ các chất dinh dưỡng chính yếu là tinh bột, đạm, béo và các vitamin, khoáng chất, nước.
Vài điều cần lưu ý
Người cao tuổi không nên giới hạn dinh dưỡng, trừ khi tuyệt đối cần. Nếu tiêu hoá được thì cứ ăn đúng phần ăn đã sắp đặt.
Thực phẩm không quá cứng, dính, dai khiến cho các bác khó nhai và nuốt.
Thay đổi độ đậm đặc thực phẩm như bằm, cắt nhỏ để dễ nhai nuốt.
Khích lệ vận động cơ thể đều đặn như đi bộ, làm việc nhà, quét sân. Để giúp chuyển hoá thực phẩm và giảm táo bón.
Nếu mau no, ăn bữa chính vào buổi trưa.
Khích lệ ăn chung với người khác, như vậy sẽ vui vẻ ăn nhiều và ngon miệng hơn.
Không lạm dụng thuốc nhuận tràng, rượu.
Hậu quả của suy dinh dưỡng
Suy dinh dưỡng đưa tới thương tổn thể chất và tâm thần như:
• Dễ mắc các chứng bệnh truyền nhiễm vì hệ miễn dịch suy yếu;
• Tăng rối loạn với các bệnh chuyển hoá thực phẩm;
• Giảm khả năng hoạt động trí óc cũng như chân tay;
• Tăng nguy cơ tử vong vì suy nhược tổng quát, dễ đau ốm.
Món ăn nên dùng
• Các loại ngũ cốc toàn vẹn, phong phú hoá và tăng cường như gạo còn cám.
• Rau có màu sáng chói như càrốt, broccoli.
• Trái cây màu sậm như dưa, trái mâm xôi (berries).
• Chế phẩm từ sữa có ít chất béo như sữa chua, sữa không đường.
• Đậu khô, các loại hạt, cá, gà vịt, thịt nạc, trứng.
• Dầu thực vật lỏng, chất béo ít bão hoà.
• Uống nhiều nước.
Người già cần bổ sung
• B6 và axit folic rất thường thiếu ở người cao tuổi.
• Người tuổi cao thường hay bị thiếu nước vì cảm giác khát nước giảm, nên phải uống đầy đủ.
• Cần tiêu thụ đầy đủ chất đạm: nam 63g, nữ 50g/ngày. Ít hơn trong suy gan, thận hoặc ít nhu cầu. Tăng thêm trong ung thư, loét da tư thế nằm.
• Về tinh bột, mỗi bữa hai/ba bát cơm là đủ.
• Khi nếm ngửi giảm, cần thêm kẽm, folate, A, B12, gia vị.
• Bổ sung C, D, axit folic, sắt vì thường thiếu trong phần ăn.
Dinh dưỡng thường không cung cấp đủ C cho nhiều người cao tuổi. Tác dụng chống oxy hoá của C có thể trì hoãn nhiều bệnh liên quan tới sự hoá già... Có nhiều trong chanh, cam, dâu, cà chua, súplơ xanh. Rất ít trong cá thịt.
BS Nguyễn Ý Đức
Một khẩu phần đề nghị
• Buổi sáng: điểm tâm với ngũ cốc + sữa + một trái cây như táo, chuối; một tuần lễ ăn trứng tráng một lần với bánh mì; ăn xôi nấu với đậu phộng + ruốc hoặc muối vừng; bánh cuốn chả hoặc tô phở nhỏ.
• Cơm trưa: một khay thức ăn với một khoanh cá hoặc miếng thịt, hoặc chục con tôm + rau luộc + chút nước mắm + bát canh. Nên luộc, hấp, nướng, kho thịt cá hơn là chiên rán.
• Tối ăn nhẹ nhiều rau, đậu phụ và lưng chén cơm + ly sữa.
• Ăn cá hai tuần một lần
• Thịt cá to bằng lòng bàn tay là đủ.
• Nước uống: trà hoặc nước lạnh, giới hạn nước có hơi.
• Tráng miệng: nửa quả cam, quả chuối, lâu lâu sữa chua hoặc vài thìa kem.
(Theo BS Nguyễn Ý Đức // SGTT Online)
0 Comments:
Post a Comment