Chuyên gia phụ trách giải đáp thắc mắc y học kỳ này là Bác sĩ Hồ Văn Hiền, chuyên khoa nhi và y khoa tổng quát, có phòng mạch và đang làm việc cho các bệnh viện ở Bắc Virginia.
"Kính thưa Bác sĩ,
Xin hỏi về chứng trẻ em bị chảy máu mũi. Tại sao vào mùa lạnh các em nhỏ hay bị chảy máu mũi, có người còn gọi là chảy máu cam.
Có người khuyên rằng khi trẻ em bị chảy máu mũi như vậy, không nên cho trẻ nằm xuống vì máu sẽ đọng bên trong, không tốt, mà chỉ cần cho trẻ đứng hoặc ngồi, ngửa đầu ra sau một chốc sẽ hết. Cũng có người dạy chữa mẹo rằng cho trẻ đang bị chảy máu mũi đó đụng nhẹ trán vào cột nhà một, hai cái sẽ dứt chảy máu.
Xin Bác sĩ giải thích về nguyên nhận, cách đề phòng và chữa trị.
Xin cám ơn Bác sĩ”
Giải thích tại sao chảy máu mũi:
Trong niêm mạc mũi, ở trên vách ngăn hai lỗ mũi, về phía trước, có một vùng nhỏ gọi là vùng Little (do tên Bs Little) người Mỹ rộng chừng 1cm. Trên đó là nơi 4 động mạch nhỏ tụ với nhau, tạo nên một mạng lưới nhiều mạch máu, từ y học gọi là Plexus of Kiesselbach (do tên bs người Đức cuối thế kỷ 19). Đây cũng là nơi bệnh nhân dễ dùng ngón tay móc, khều "cứt" mũi (nasal crust, scab).
Nguyên nhân có thể bất cứ điều kiện nào làm cho vùng này bị viêm, sưng, hay thương tổn; có thể nhiều nguyên nhân phối hợp với nhau:
1_ Chấn thương (trauma): bị té, đánh vào mũi; bệnh nhân nhét vật lạ hay dùng ngón tay, móng tay chọc vào mũi, lột cứt mũi đã khô, dính vào niêm mạc; bệnh nhân hỉ mũi quá mạnh, nhất là sau khi đã chảy máu, tạo nên cục máu khô, làm nghẹt mũi và ngứa ngáy khó chịu.
2_ Dị ứng mũi (allergic rhinitis): làm niêm mạc viêm, các mạch máu dãn nở, bệnh nhân ngứa, dụi mũi, móc mũi.
3_ Trời lạnh, không khí khô hơn mùa hè; nếu trong nhà có lò sưởi, không khí càng khô thêm. Niêm mạc bị khô, dễ nứt nẻ, làm chảy máu.
4_ Nhiễm trùng mũi, gây niêm mạc bị sưng, dễ chảy máu
5_ Trong một số trường hợp hiếm, con đỉa có thể từ trong nước hồ, ao, suối rửa mặt vào 'định cư' trong mũi cũng như những hốc (cavities ) khác của cơ thể , và gây chảy máu, thường chỉ một bên mũi (nasal leech infestation).
7_ Một số chất làm hư hại niêm mạc mũi, thường nghe thấy nhất là cocaine người ghiền hít qua mũi. Tuy nhiên các tác dụng khác trên hệ thần kinh hay hệ tim mạch còn ghê gớm hơn nhiều.
8_ Một số bệnh làm máu khó đông (như ung thư máu, tiểu cầu/platelets giảm quá thấp) làm chảy máu mũi.
Trị liệu cho trường hợp chảy máu mũi thông thường
Phòng ngừa
1_ Tránh đừng để niêm mạc quá khô. Có thể dùng nước muối nhõ mũi cho mũi bớt khô, cho "cứt' mũi bé mềm và dùng ống bơm hút ra, tránh dùng móng tay móc mũi. Đừng cho bé móc mũi.2_ (Dùng 1/4 muỗng cà phê muối (1,2 gram) không có i-ốt (non-iodized salt) pha với 120 cc (4 oz) nước nấu chín, chỉ dùng nội trong 1-2 ngày [isotonic solution])
3_ Uống nước đầy đủ. Nếu nước tiểu vàng đậm, thường có nghĩa là cơ thể đang giữ nước lại vì không đủ nước (uống ít quá, hoặc/và mất nước quá nhiều như nóng sốt, trời nóng nhiều mồ hôi). Uống nươc lạnh, nước trái cây; tránh trà, cà phê vì có chất caffeine làm lợi tiểu.
4_ Khám bác sĩ để chữa dị ứng. Uống thuốc như loratadine (Claritin), cetirizine (Zyrtec) chống ngứa và dị ứng. Coi chừng thuốc corticoid xịt mũi dùng không đúng cách hay quá nhiều có thể làm niêm mạc mỏng, yếu và chảy máu mũi.
5_ Thoa vaseline, nasal gel hay kháng sinh mỡ (ointment) 3-4 lần hoặc nhiều hơn/ngày vào mũi có thể giảm chảy máu (vd bacitracin, Bactroban)
6_ Đo dộ ẩm trong nhà, phòng ngủ. Nếu cần, dùng máy phun hơi nước (humidifier) nếu cần, nhưng đừng thái quá, làm không khí quá ẩm thấp.
7_ Tránh những thức ăn có thể làm chảy máu mũi nếu phụ huynh nhận xét quả có như vậy. Dù sao, ăn chocolat hay uống Coca cola cũng không cần thiết và không có ích gỉ cho trẻ con.
Chúc quý thính giả và bệnh nhân may mắn.
Bác sĩ Hồ Văn Hiền/BM
0 Comments:
Post a Comment